Heerlijk deze titel, het vanzelfoplossend vermogen. Als ik hierover schrijf dan krijg ik echt een grote glimlach op mijn gezicht. Want het zelfoplossend vermogen is een verrassing in zichzelf. Leren het stuurtje los te laten en het laten gebeuren. Oef dat is voor mijn persoon best wel een lastig dingetje. Mijn ervaringen in mijn leven staan bol van gerichte successen waar je hard voor werkt. Het werken met gezinnen waarbij verandering niet vanzelfsprekend is, heeft mij het zelfoplossend vermogen van gezinnen en die ontdekken al heel veel opgeleverd. Maar het vanzelfoplossend vermogen dat is er 1 van een andere orde. Dan komt er een Universeel principe in het spel van vraag en antwoord. Het niet weten, hoe iets gaat verlopen maar er toch vertrouwen in hebben dat het goed komt, en dat het zich ontvouwd. Oh, kan niet wat duidelijker, kan ik het gewoon nu al weten, kunnen we niet gewoon doelen stellen en daaraan gericht aan werken. Ja dat kan, maar het overlaten en het laten gebeuren heeft een wijsheid in zichzelf. Intrisieke motivatie en weten wat echt de bedoeling is zonder het te weten met je mind. De natuurlijke staat van het beloop van de gebeurtenissen in kunnen voelen. Dit is kennelijk nu de bedoeling en dat is goed. Ook de keuzes van jezelf kunnne begrijpen op een niveau, dat jij of ik zelf ook tot zover zijn gekomen, tot dit moment. En dat het niets, kennelijk ook iets echts is, waar je in kunt duiken. Waarin alles mogelijk is. En ik kan er echt van genieten. De leegte, de ruimte en de inspiratie die dan als vanzelf op komt borrelen. Sturen nee, jarenlang gedaan, volgen met plezier wat zich aandient of in je opkomt ja, een grote ja. Wanneer het zelfoplossend vermogen bij iemand anders is aangeraakt en aan is gezet. Dan moet je er vanaf blijven. Dan gaat de bal vanzelf bij iemand rollen. En je ziet een spiraal van positieve gebeurtenissen en keuzes ontstsaan, die zin hebben voor degene die je voor je hebt. Doet iemand dat zelf, ja, maar er doet ook een veld van mogelijkheden mee. Er is meer dan alleen jou en die persoon, er is ook het derde veld van mogelijkheden, ruimte en inspiratie. Duik je met me mee?

In mijn loopbaan als uitvoerend hulpverlener in intensieve ambulante gezinsbehandeling heb ik vele verschillende gezinnen onder mijn hoede gehad. Om dit vol te kunnen houden heb ik veel aan zelfzorgmethoden gedaan zoals yoga, meditatie, energetisch werk en hartcoherentie en oplossinsgerichte therapie en hierin koos ik ook mijn vervolgopleidingen. Dit verrijkte me als uitvoerend hulpverlener, ik kon het werk van mij af zetten en elke keer die energie op tafel brengen die nodig was voor de verandering. Maar iets trof mij. Ik ontmoette vaak uitgeputte moeders en vaders en kinderen. Overprikkeld, overbelast, geen uitweg of teveel. In dit teveel op je bord hebben ontstonden ook onveilige situaties. Het traject wat ik met hen bewandelde was er 1 van de lange adem. Ik ging niet weg voordat de verandering daadwerkelijk plaats had gevonden. Het ontwikkelen van een letterlijke lange adem is mij ten deel gevallen, maar het was ook een oneerlijke wedstrijd. Binnen de hulpverlening verwachten we medewerking en verandering van de client, in het belang van het kind etc. Maar waarom leren we ouders en kinderen dan zo weinig over deze zelfzorgmanieren. Een ervan is hartcoherentie, en mijn huidige praktijk draait hierom. Start bij het hart, leer het team, de client de benefits van hartcoherentie en je hebt een ander gesprek. Je creeert herstel en dan kan je ook de verandering aan en heb je tools om erop terug te vallen. Of je nu een inelkaar gestort team bent, overbelast door de hoge productiedruk en je bent een organisatienummer geworden of die client die in delen wordt opgeknipt en overal een stukje aan moet werken. Het creeren van voorwaarde schappende tools is een aanvulling geen vervanging van de zorg die nodig is. Het levert kracht op de veerkracht op het tegenovergestelde van de multi stress waar gezinnen mee kampen. Moet je hiervoor wel of niet een diagnose voor hebben? Nee, dat maakt niet uit. Het zijn vaardigheden waar ieder mens iets aan kan hebben en zeker als je een veranderproces aangaat. Of je nu een organisatie bent, een bestuurder, een team of een gezin. Het is voor iedereen voor jong en oud. Je hebt een ander gesprek en je benut de potentie die aanwezig is in iedereen. Een coherent hart betekend een helder hoofd. Een helder hoofd betekent betere besluitvorming en een sterker zelfoplossend vermogen. De ingang is dus het hart en daarom heen draait het.

Ik voel me heel rijk! Het ondernemen, het wiel uitvinden, het vooral het bereiken van je eigen ideeen. Dat geeft rijkdom. Veel innerlijke rijkdom. Ook de moeilijke periodes, het reflecteren hierop, het verrijken van je ervaringen, kennis, kunde om vervolgens anderen ermee te kunnen inspireren. De naam Coherence for Health, is een extra nieuwe stap in hoe het opnieuw anders kan, hoe het ook zou kunnen. Ik heb er ideeen en inspiratie over en tegelijktijd is het nog niet helemaal crystalclear. Het is een nieuwe stap en zeker een vernieuwende stap. Coherence for Health haalt zijn voedingsbodem en basis uit alle kennis en ontwikkelingen die Huis vol Compassie heeft kunnen doormaken. De vorm moest anders, geen WTZI instelling meer geen behandelcentrum. Deze vormen vragen teveel regie en domineren het innovatieve karakter, die ik met mee meedraag. Maar de inhoudelijke ontwikkelingen zijn niet weg, verdwenen of weggevaagd. Ze zijn er nog steeds, in mijn DNA. Er is veel kennis verzameld, ontdekt en toegepast en onderzocht. Al die kennis is nog aanwezig. En daarmee kan Coherence for Health wie het nodig heeft van dienst zijn. Ik zie andere professionals zoeken naar hoe zou ik integraal vernieuwend kunnen werken, maar vooral hoe blijf ik bij mezelf en laat ik me niet gek maken door alle sterk geprotocoliseerde omgeving. Niets mis mee, het protocol, kan zeer nuttig zijn. Maar soms hebben mensen hulp nodig op maat, en is het van belang dat het plan echt op hun lijf geschreven staat. Dat ze zich ermee kunnen identificeren. Die kennis, het bevorderen van intrisieke motivatie van hulpzoekenden, is een belangrijke en waardevol voor hulpverleners. Hoe vind je iemand in de binnnekant? Hoe bereik je de mens voor jou, in zijn geheel? Hoe weerspiegelt, jou groeiproces als heel mens, zich in de ander? Wat krijg je dan terug? Ik ben benieuwd…. naar jou rijkdom……

Een antropologische blik kan helpen om te kijken naar wat er in onze maatschappij leeft als het gaat over hoe we kijken naar de oorzaak van problemen van mensen, de zorg die wij hebben ontwikkeld. Want het mensbeeld wat je hebt en hebt ontwikkeld, kan van fundamenteel invloed zijn op de wijze waarop je hulp vraagt en hulp zoekt en dus ook bij wie je terecht komt. Bij de arts – huisarts – ggz of en dat gebeurd over het algemeen als eerste, iemand die jij uitkiest en past bij jou mensbeeld. Uit onderzoek blijkt dat ouders met een kind met een diagnose, vaak eerst alternatieven hebben gezocht in het veld. Ze kiezen regelmatig voor energetische vormen van therapie. En waarom zouden ze dat doen? Vraag je je af? Zijn ze hiermee geholpen? Het zou kunnen dat deze ouder uitgelegd gaat worden, dat dit geen handige keuze is geweest. Deze ouder krijgt in Nederland te horen dat deze therapeut niet het antwoord is op de hulpvraag. De vraag is alleen, waarom doet deze ouder dit wel? En hebben we geluisterd naar deze ouder? Waren we bereid om te luisteren naar de overwegingen? En nog interessanter, wat maakt dat we een advies geven dat dit geen goede keuze is geweest. Hiervoor hebben wij in Nederland allerlei ethsiche raamwerken en procotollen ontwikkeld. Alleen deze protocollen zijn er veel minder in bijvoorbeeld Amerika. Wat maakt nu dat dit in Nederland zo noodzakelijk wordt geacht? Dat heeft te maken een aantal traumatische gebeurtenissen, waardoor we uitwassen in de zorg willen voorkomen. De zaak Millecam heeft hierin veel teweeg gebracht en is een nationaal trauma. Ik neem ook afstand van dergelijke uitwassen die in deze sitauatie een rol hebben gespeeld. Dat had nooit mogen gebeuren. Maar, als we veiligheid willen creeeren zullen we een manier moeten vinden om de ontstane polariteit waarin zowel hulpvragers en zorgverleners zich in een veld van een gepolariseerde uitersten bevinden we het midden moeten leren vinden. Want uit onderzoek blijkt ook, dat ouders het midden van de zorg en wat goed is onderzocht omtrent de werkzaamheid van een interventie eigenlijk niet weten. Ouders geven ook aan, dit wel graag te willen weten en ook verwachten dat hun arts of zorgverlerner hierover zinnig advies kan geven. De vraag is, kunnen we dat? En hoe is het mensbeeld gesteld van de zorgvrager, hoe heeft dit beeld zich de afgelopen deccenia ontwikkeld? Om aan te sluiten zullen we hier echt kennis over moeten hebben en onze maatschappij ook moeten leren bezien vanuit een antropologisch perspectief. Om te leren te erkennen, dat wat is. Afgelopen jaar heb ik de opleiding Antropologische teambegeleiding mogen afronden aan de Academie voor Organisatiecultuur van Danielle Braun en Karin van Mensvoort. En deze invalshoek heeft me veel gebracht om te kijken naar wat er in onze maatschappij gebeurd, maar ook binnen organisaties.

Ik heb een heerlijke opleiding genoten – Antropologische teambegeleiding aan de Academie voor Organisatiecultuur. Ik heb dit gedaan om te reflecteren op de gebeurtenissen in mijn leven. Deze leerlijn begeleidt door Danielle Braun en Karin van Mensvoort is doorspect van de Deep Democracy methode. En we zijn met een grote groep ondergedompeld in de wereld van gezonde polariteit, polarisatie en allerlei besluitvormingsvormen een processen van onder de waterlijn in organisaties en de maatschappij. Om een goede teamcoach te kunnen zijn op deze basis zijn wij zelf als groep ook geconfronteerd met onze eigen polarisatie en moesten we ook zelf vissen onder water. Deze processen werkten we verder uit in onze intervisiegroepen die we met elkaar hebben gevormd en ik ben gezegend met een fantastische subtribe uit deze opleiding.

Een van de belangrijkste sessies was dat we als groep in de polarisatie werden begeleid met een gesprek op voeten over de verschillende rollen in onze groep. Nadat we recht tegenover elkaar hebben gestaan, werden we begeleid om hierover middels de Deep Democracy methode over in gesprek te gaan, hoe we om konden gaan met de verschillende rollen in de groep. Elke stem, hoe anders deze ook kan zijn wordt gehoord. De stem van de minderheid wordt als wijsheid gezien en als van belang. En de mening van, als is het maar van 1 persoon wordt toegevoegd aan het meerderheidsbesluit. En in dit geval ook over rollen. In deze sessie gaf ik een voorstel aan de groep, die ik achteraf alleen voor mijzelf zo waardevol vond. Ik gaf een advies die ook voor mij als oprichter en integraal professional van belang was. Mijn advies was: “Je mag wisselen van rol, je hoeft niet je rol te zijn”, en de ander hoeft je ook niet in jou rol vast te zetten en er vanuit te gaan dat je maar 1 rol hebt”. Dit advies geldt 1 op 1 dus ook voor hulpverleners en zorgprofessionals of mensen in zijn algemeen die beide kanten in zich hebben en graag reguliere zorg kunnen neerzetten maar ook complementair of zelfs alternatief kennis in zich dragen. Zij mogen wisselen van rol, zonder die rol te zijn. En elke vorm van maatschappelijke tegenkracht die pogingen doet om je vast te zetten in 1 van deze rollen voert een normatieve vorm van eenzijdigheid op jou uit. We zijn nooit 1 rol en we zijn vaak meerdere rollen. Je mag wisselen, ook al begrijpt de omgeving je soms nog niet.

Binnen de visie van Integrative Medicine ofwel Integrale psychiatrie (synoniem) bevat 1 van de peilers dat als we naar mensen kijken, we een holistisch mensbeeld toepassen. Een holistisch mensbeeld neemt alle aspecten van ons als menszijn mee – mentaal – psychisch – emotioneel – gedrag – biologisch – ecologisch – energetisch en spiritueel aspecten van de mens. We kijken naar alle aspecten van iemand om te begrijpen, te plaatsen wie deze persoon is in zijn of haar context. De krachten en ook de problemen die iemand presenteerd. We kijken dus niet naar een aantal aspecten van die persoon we kijken naar al deze deelaspecten en kijken naar hoe deze aspecten zich tot elkaar verhouden en de persoon maken tot wie deze persoon is. Naar het geheel der delen.

Fritjof Capra (natuurkundige) vatte het treffend samen:

“The great shock of de 21 century science has been that systems cannot be understook by analysis. The properties of the parts can understood only within the context of the langer whole”.

Hoe verhoudt deze stelling van Fritjov zich tot de hedendaagse Nederlandse wijze van hulpverlenen? Kijken we nog naar het geheel? Of zijn we in allerlei deelgebieden van de mens gespecialiseerd en vakkundig geworden in het opknippen van de hulpvrager in delen. Sturen we daarom mensen van het kastje naar de muur? Voor dit deelprobleem, dient u daar te zijn, en daar verder in het land, zijn specialisten speciaal voor uw klacht? Waar is de mens in zijn geheel te vinden? Te ontvangen? Te zien? Hoe doen we dat in Nederland? En in hoeverre durven we Holistisch te kijken? Zijn we bang, voor kritiek? Zijn we bang om uitgemaakt te worden voor zweverig? Zijn we stiekum gepolariseerd geraakt, zonder dat we het door hadden? Waar is komen al deze delen bij elkaar? En wat verwachten we van zorgvragers? Wat als zij behoefte hebben om als geheel behandeld te worden? Hoe anticiperen wij hierop? Hoe brengen we dat terug in de behandelkamer, in de kamer waar we het vertrouwelijke gesprek met die hulpvrager hebben? Hoe holistisch durf jij te zijn als hulpverlener? En als je dat wel durft, wat betekend dat voor de client? Durft deze zich te openen naar jou toe? Uit onderzoek blijkt dat clienten niet durven te vertellen wat ze allemaal doen, omzichzelf heel te behandelen en welke wegen zij hiervoor kiezen. Zij vertellen dat niet, als ze het gevoel krijgen dat je als hulpverlener hierover een oordeel hebt. En dat brengt risico’s met zich mee.

In 2012 heeft er binnen de Stichting Huis vol Compassie een behoefte onderzoek plaats gevonden naar de wens van de ouders die behandeling nodig hebben voor hun kind die belast is met een diagnose en derhalve aangewezen is op hulpverlening. Dit onderzoek vond plaats binnen het volgende kader, namelijk dat de Zorgverkeraars Stichting Huis vol Compassie hadden gecontracteerd om integrale GGZ zorg te ontwikkelen. In 2007 is mijn eensmanspraktijk opgericht met dezelfde naam Huis vol Compassie. En met het ondernemings en visieplan en het behalen van de WTZI status, was er een nieuwe vorm van GGZ zorg voor kinderen geboren in de vorm van een nieuwe Stichting. Het was een zeer inhoudelijke visie en er was in deze tijd weinig bekend hoe ouders dachten over de zorgverlening en hoe zij graag zouden zien dat de zorg zich zou ontwikkelen. Toen ik als initiator dit mocht gaan ontwikkelen en dit verder voortgezet zou worden in de Stichting met de WTZI toelaging (ZBC) met groot mandaat van de zorginkopers, hield mij 1 belangrijke vraag bezig. Wat een voorrecht om dit te kunnen doen en als dit er dan mag komen en gestalte mag krijgen, dan wil ik oprecht weten wat de doelgroep hiervan vindt en hun stem moet gehoord worden. Dit onderzoek heeft plaats gevonden in samenwerking met het Louis Bolk Instituut en het VU Athena Institute en het van Praag Instituut en VGZ en de ouders van Stichting Huis vol Compassie die zorg hadden ontvangen en in die tijd was dat van een klein team, waar ik zelf ook uitvoerend hulpverlener was.

Het onderzoek kreeg in samenwerking met deze partijen vorm en al snel was er een uitgebreidde enquete gemaakt die uitgezet kon worden. De student gaf dit op een sublieme wijze vorm. De enquete met een uitgebreidde inventarisatie vragenlijst gemaakt voor ouders, werd zeer goed ontvangen en tot onze verbazing hadden we de target van 200 deelnemers binnen 3 dagen bereikt. De respons rate was zeer hoog, honderden ouders schreven zich hiervoor in, binnen een aantal weken zaten we ruim op 500 ouders. De hoeveelheid aan informatie is zeer rijk, en de aankomende weken zal ik aandacht besteden aan wat de ouders van een kind met een diagnose nu precies dachten over de ontvangen zorg en wat zij precies zouden wensen. Deze intellectuele eigendommen worden beheerd binnen Coherence for Health, mijn huidige eenmanszaak. De kennis die binnen Stichting Huis vol Compassie is opgebouwd is niet verloren gegaan. Nu wordt het tijd om deze informatie te delen en met elkaar verder in gesprek te gaan over de uitkomsten. En vooral ook aandacht te schenken aan het gegeven dat een holistische vorm van zorg voor kinderen er tijdelijk wel heeft kunnen zijn, en hier was een groot behoefte aan, maar geen stand kon blijven houden. Welke ontwikkelingen zien wij wel onstaan op het integrale vlak? En wat zijn de factoren die belemmerend werken. En in dit maatschappelijke speelveld van controverse en polarisatie, wil ik 1 ding benadrukken. Binnen de organisatie hielpen wij jonge kinderen, waarvan de ouders graag wilden dat er alternatieven aangeboden konden worden voordat er op medicatie aan werd gegaan. En deze ouders spraken zich hierover uit. Een aanvulling in dit totale onderzoek is geweest om dieper in te gaan op de onderwerpen en wensen van ouders, die bij Huis vol Compassie zorg hadden ontvangen. Samen met het van Praag Instituut is deze focusgroep discussie begeleid om het gesprek tussen de ouders en de zorverzekeraar en de onderzoeker goed te laten verlopen. Ga achterover zitten, luister goed en laat je voeden over dit onderwerp want het is belangrijk want het gaat hier over de wens van de ouders die een kind hebben die noodgedwongen zorg nodig heeft.

Judith van Kampen

Uit onderzoek blijkt dat steeds vaker worden kinderen gediagnosticeerd met een psychiatrische diagnose zoals Autisme Spectrum Stoornis (ASS) en Attention Deficit and Hyperactive Disorder (ADHD) (Kelleher et al., 2000; Mandell et al., 2005). Het gebruik van farmacotherapie voor deze aandoeningen groeit sterk. Het gebruik van methylfenidaat voor symptomen van hyperactiviteit is sinds 2006 jaarlijks met 19% toegenomen van 70.000 naar 200.000 in Nederland (SFK. 2013). Deze medicijnen gaan samen met bijwerkingen, zoals slapeloosheid en gewichtsverlies, en er is nog steeds beperkt inzicht in hoe comorbiditeit en individuele verschillen het risico op ernstige schade verhogen (Graham & Coghill., 2008). Thier is maatschappelijke bezorgdheid over de mogelijke negatieve (lange termijn) effecten van farmacotherapie, overdiagnose en medicalisering op het welzijn van jonge kinderen met psychiatrische problemen (Batstra & Frances., 2012). Er wordt aangenomen dat IMH op deze problemen kan reageren door minder nadruk te leggen op het stellen van diagnoses en farmacologische interventie. In plaats daarvan ligt de focus op copingstrategieën, zelfmanagement en preventie van toekomstige problemen.

Vooral voor ASS verdient een integratieve aanpak verdere verkenning. ASS is een complexe stoornis die wordt gekenmerkt door meervoudige psychiatrische problemen en een hoge comorbiditeit (de Bruin et a 2007). Eerdere publicaties meldden dat een grote groep kinderen met ASS CAM gebruikte (Christon et al., 2010; Hanson et al., 2007; Perrin et al., 2012; Senel et al., 2010; Wong & Smith., 2006; Wong., 2009). Meestal gemelde therapieën zijn biologisch gebaseerd, zoals kruiden, dieet en vitamines. Ode meest gebruikte therapieën zijnmind-body interventies, manipulatieve technieken en energietherapieën. Hoewel cam vaak als ‘natuurlijk’ wordt beschouwd (Nichol et al., 2011), is cam niet per definitie veilig (Levy & Hyman., 2008). Het is daarom zorgwekkend dat het gebruik van CAM door kinderen niet altijd wordt bekendgemaakt aan de belangrijkste zorgverlener (Sinha & Efron., 2005; Wong., 2009). Dit kan gebeuren als gevolg van het gebrek aan kennis van de zorgverleners, het gebrek aan initiatief om te informeren naar CAM en de angst van patiënten voor niet-goedkeuring (Wong & Smith., 2006). IMH wil CAM integreren om de geestelijke gezondheid te bevorderen en gezondheidsrisico’s als gevolg van wanpraktijken en interacties met farmacotherapie te voorkomen (Sarris et al., 2013).

Tot nu toe is er geen inzicht in de percepties en ervaringen met betrekking tot IMH in de kinder- en jeugdpsychiatrie vanuit het perspectief van een gebruiker. Het betrekken van gebruikers van diensten in een vroeg stadium van de ontwikkeling van de gezondheidszorg kan de kwaliteit van de zorg verbeteren. Dehuidige studie werd geïnitieerd vanuit het perspectief van de ouders , met als doel de potentiële waarde van IMH in de kinder- en jeugdpsychiatrie te onderzoeken. Aangezien kinderen onder de verantwoordelijkheid van hun ouders/kindernemers vallen, wordt verwacht dat ouders grotendeels betrokken zijn bij de besluitvorming over hun behandeling en dus potentieel relevante en deskundige actoren zijn.

Judith van Kampen

Integrale psychiatrie is gestoeld op de uitgangspunten van Integrative Mental Health (IMH) en verwijst naar samenwerking tussen conventionele psychiatrische zorg (bijv. psychofarmacologie en psychotherapie) en het gebied van complementaire en alternatieve geneeskunde (CAM) om fysieke, psychologische, sociale en spirituele aspecten van geestelijke gezondheid aan te pakken (Lake et al., 2011; Sarris et al., 2013). IMH is een subonderdeel van het overkoepelende model van Integrative Medicine (IM): een interdisciplinair veld dat gebaseerd is op onderliggende waarden zoals aandacht voor de hele persoon, aangeboren genezing, bevordering van gezondheid en welzijn en gedeelde besluitvorming (Boon et al., 2004). IM is toegepast op verschillende gezondheidsinstellingen (Frenkel & Borkan., 2003; Paterson & Peacock., 1995; Sundberg et al., 2007; Westrom et al., 2010). Een belangrijk kenmerk van IM is de ondersteunende en samenwerkende arts-patiëntrelatie waarin beslissingen gezamenlijk worden genomen. Een ander belangrijk element is de goedkeuring van alle potentiële relevante therapieën, waaronder CAM, dat wordt gedefinieerd als “medische en gezondheidszorgsystemen, -praktijken en -producten die over het algemeen niet als onderdeel van de conventionele geneeskunde worden beschouwd” (NCCAM 2013). Complementair verwijst naar therapieën die worden toegevoegd aan de conventionele geneeskunde, alternatief indien gebruikt in plaats van (Hyman & Levy., 2005). Grenzen zijn niet duidelijk, omdat interventies die lang als CAM zijn beschouwd, kunnen overgaan in de conventionele geneeskunde na groeiend bewijs en / of economische prioriteit. De redenering achter IM is dat de huidige problemen in de gezondheidszorg, zoals de grote toename van chronische ziekten, stijgende gezondheidskosten, overconsumptie, medicalisering en onvermogen om om te gaan met mensen met medisch onverklaarde fysieke symptomen, een holistische benadering vereisen die verder gaat dan voorgestelde oplossingen, zoals meer efficiëntie, productiviteit en documentatie (Snyderman & Weil., 2002).

Binnen Huis vol Compassie werd er gekozen tussen reguliere gangbare psychiatrische zorg met een multi disciplinair team van professionals die opgeleid waren in het reguliere vakgebied en met aanvullende vormen van opleiding. Naast het meewegen van de wens van de ouders en het kind, werden er multi disciplinair ethische afwegingen gemaakt. Het doen met kinderen, is wel een belangrijke ingang en ook het kind betrekken bij de besluitvorming en de aanpak. Het oplosssingsgerichte gedachtegoed stond hoog en is een zeer passende vorm van visie en therapie die goed aansluit bij de uitgangspunten van IM. Uitdrukkingen en uitspraken van derden dat binnen Huis vol Compassiew allerhande omstreden therapieen werden aangeboden behelst een verdachtmakkende onbesuisde indruk. Let wel, we werden verzocht door de zorgverzekeraar om deze visie vorm te geven, en de invulling ervan was volledig transparant en een belangrijk gespreksonderwerp binnen de zorginkoop gesprekken en voortgangs gesprekken. Het team bestond uit een psychiater, systeemtherapeut, creatief therapeut, voedingsdeskundige en dietist, ouderbegeleider en orthopedagoog en GZ psycholoog. Ook waren we een opleidingsplaats voor meerdere opleiding zoals orthopedagogiek en GZ psychologie. Allen met een brede blik en een brede scala aan reguliere en aanvullende kennis en opleiding. De client was uitgenodigd om met zijn visie over de aanpak in gesprek te gaan, en we hielden er een en – en houding op na.

Judith van Kampen